مفاهیم پایه:
با بررسی های مختلفی معلوم شده است که در
جو زمین حدود1800
طوفان تندری همزمان روی می دهند و این طوفانهای تندری حدود100 درخش
آذرخش در ثانیه تولید می کنند. اگر چه احتمال اینکه شخصی دچار آذرخش شود در حد قابل اغماض کم است با این وجود آذرخش بسیار زیانبار است. کافی است بدانیم که حدود نیمی از
جرقه زنی ها در خطوط انتقال بزرگ مقیاس امروزی از آذرخش ناشی می شود. بنابر این محافظت در مقابل آذرخش مسئله مهمی است.
لومونوسوف و فرانکلین :">
لومونوسوف و فرانکلین نه فقط منشا الکتریکی آذرخش را توضیح دادند، بلکه ساخت برقگیر (رسانای آذرخش) برای حفاظت ساختمان ها از اصابت آذرخش را به انجام رسانیدند.
مشخصات برقگیر:
سیمی بلند و نوک تیز است که در بالاترین نقطه ساختمان مورد حفاظت نصب می شود ته سیم کاملاً به زمین متصل می شود. برای این منظور معمولا سیم به یک صفحه فلزی
لحیم شده و درون زمین تا سطح آب زیر زمینی فرو برده می شود. در عین
طوفان تندری بارهای زیادی در
سطح زمین القا می شوند. و
میدان الکتریکی شدیدی در سطح زمین بوجود می آید
«میدان الکتریکی زمین).
شدت میدان بخصوص در نزدیک اجسام نوک تیز زیاد است و به این دلیل در نزدیکی نوک برقگیر
تخلیه خرمنی ظاهر می شود. در نتیجه بارهای القا شده نمی توانند روی ساختمان جمع شوند و آذرخشی ایجاد نمی شود. با وجود این اگر آذرخشی بوجود آید که چنین مواردی کاملا نادر است، به برقگیر می خورد و بارها بدون خسارت به زمین می روند.
در بعضی موارد
تخلیه الکتریکی ابر برقگیر چنان شدید است که تابانی ناشی از آن به وضوح در نوک آن برقگیر دیده می شود. گاهی این تابانی در نزدیکی سایر اجسام نوک تیز مثل بالای
دکل های کشتی ، نوک های تیز درخت ها و غیره دیده می شود. با این پدیده از قرن ها قبل تحت عنوان
آتش سنت المو آشنا بودند و
ملوانانی که درک درستی از منشا واقعی از آن نداشتند دچار وحشت و اوهام می شدند.
لازم به یاد آوری است که برقگیری وقتی کارش را انجام می دهد که اتصال آن با زمین کامل باشد. در غیر این صورت
بارهای القایی نمی توانند از سطح زمین و ساختمان ها به هوا وارد شوند. با بهره گیری از این مکانیزم توصیه شده است که موقع
طوفان تندری آنتن گیرنده رادیو باید به زمین وصل باشد.
